Torbiel zęba – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są rodzaje torbieli zębopochodnej?

Podział torbieli zęba opiera się przede wszystkim na pochodzeniu nabłonka, który wyściela jej wnętrze. Jeśli nie stwierdza się bezpośredniego powiązania z tkankami zęba, występuje torbiel niezębopochodna. Gdy taki związek został wykazany, diagnozuje się torbiel zębopochodną. 

Dokładne rozpoznanie pochodzenia torbieli w obszarze szczękowo-twarzowym stawiane jest w oparciu o wyniki badania histopatologicznego. Zmiany zębopochodne występują dość często. Wyróżnia się wśród nich różne rodzaje: korzeniową, zawiązkową czy dziąsłową. 

Torbiel korzeniowa – czym jest?

Torbiel korzeniowa zęba jest to najpowszechniej występujący rodzaj torbieli zlokalizowanej w twarzoczaszce. Jest to patologiczny twór, który rozwija się w konsekwencji toczącego się przewlekłego procesu zapalnego tkanek okołowierzchołkowych zęba. 

Najczęściej torbiel na korzeniu zęba jest zlokalizowana w obszarze kości szczęki i dotyczy zębów przednich. Powstaje w okolicy wierzchołka korzenia, gdy w zębie obecna jest miazga zmieniona na tle zgorzelinowym. 

Czy wiesz, jakie są przyczyny przetoki zębowej? 

Torbiel zawiązkowa – torbiel w żuchwie 

Torbiel zawiązkowa ma pochodzenie wynikające z zaburzonego procesu wzrostu zęba w kości. Zwykle zatem towarzyszy zębom zatrzymanym. Najczęściej dotyczy uzębienia żuchwy (głównie ósemek i drugich przedtrzonowców). Jeśli diagnozowana jest w obrębie górnej szczęki, zwykle powstaje wokół kłów i trzecich trzonowców. 

Torbiel dziąsłowa – u niemowląt i dorosłych 

Torbiel na dziąśle najczęściej występuje u niemowląt, choć może pojawić się w każdym wieku. Zwykle przyjmuje postać białego guzka na bezzębnych wałach dziąsłowych. Cysta na dziąśle dotyczy tkanek miękkich jamy ustnej, zwłaszcza wyrostków zębodołowych.

Objawy torbieli zęba – jak wygląda? 

Większość torbieli przy zębie powstaje w długotrwałym procesie i nie daje wyraźnych, swoistych symptomów. W miarę narastania, mogą pojawić się następujące objawy torbieli zęba:

• uczucie rozpierania, ucisku na tkanki w miejscu występowania zmiany,
• widoczne zaburzenie symetrii twarzy,
• opuchlizna,
• ból zęba o różnym nasileniu przy próbie nacisku, gryzienia, 
• tkliwość dziąsła,
• dostrzegalny guzek, wypukłość na dziąśle,
• niekiedy wyciek płynu ze zmiany pod wpływem ucisku,
• w przypadku zmian o dużych rozmiarach może pojawić się uczucie rozchwiania zębów, przemieszczenia uzębienia czy nawet patologiczne złamania kości,
• zaburzenia czucia, jeśli dojdzie do ucisku na pnie nerwowe.

Jak rozpoznać i jak leczyć torbiel na zębie?

Większość torbieli na zębie diagnozowana jest przez stomatologów przy okazji wykonania diagnostycznego zdjęcia RTG jeszcze w momencie, gdy nie dają objawów. Z tego powodu warto regularnie odbywać wizyty w gabinecie dentystycznym. 

Leczenie torbieli pod zębem zależy od jej rodzaju oraz stopnia zaawansowania. Torbiel korzeniowa zwykle poddawana jest terapii endodontycznej. Leczenie kanałowe umożliwia nie tylko na usuwanie torbieli zęba, ale często pozwala uniknąć ekstrakcji. Zwykle wykonywane jest również chirurgiczne wyłuszczenie torbieli zęba wraz z resekcją wierzchołków korzeni zębowych.

Standardowo nie stosuje się antybiotyku, chyba, że doszło do rozwoju infekcji. Torbiel zęba może niekiedy wymusić konieczność usunięcia zęba, zwłaszcza przy bardzo zaawansowanych zmianach. 

Torbiel zawiązkowa wymaga przeprowadzenia zabiegu usunięcia przyczynowego zęba zatrzymanego oraz wyłuszczenia torbieli.

Każdy zabieg wyłuszczenia wymaga wykonania badania histopatologicznego uzyskanego materiału. 

Torbiel dziąsłowa u najmłodszych nie wymaga wdrożenia postępowania terapeutycznego. Taka zmiana w tej grupie pacjentów ustępuje samoistnie. Jeśli jednak rozwinie się u dorosłych, niezbędne jest chirurgiczne wycięcie torbieli w dziąśle.

Zobacz, jak wygląda usuwanie korzenia zęba i kiedy jest wskazane

Zalecenia po usunięciu torbieli zęba 

Po usunięcia torbieli zębopochodnej wskazana jest wzmożona higiena jamy ustnej. Zaleca się dokładne mycie zębów po każdym posiłku przy użyciu szczoteczki z miękkim włosiem. Wskazane jest również płukanie ust płynem o właściwościach odkażających, np. z chlorheksydyną. 

Aby uniknąć dodatkowego podrażnienia dziąseł, należy stosować dietę miękką przez około 7-14 dni. Ewentualne dolegliwości pomogą uśmierzyć zimne okłady. 

Czy trzeba usuwać torbiel zębową?

W przypadku zdiagnozowania obecności torbieli zęba należy wdrożyć postępowanie terapeutyczne. Im szybciej rozpoczniemy leczenie, tym większe szanse na uniknięcie uciążliwych objawów i powikłań. 

Istnieją różne zagrożenia związane z dalszym rozwojem zmiany. Może wystąpić nie tylko silny dyskomfort bólowy, konieczność ekstrakcji zęba, ale także przemieszczenie zębów czy nawet patologiczne złamanie szczęki. Należy mieć świadomość, że istnieje ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego, choć dotyczy on małej liczby przypadków. 

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.