Zapalenie okostnej zęba – przyczyny, objawy, powikłania, leczenie

Zapalenie okostnej zęba to dolegliwość objawiająca się bardzo silnym i nieprzyjemnym bólem nie tylko w okolicy zęba przyczynowego, ale często promieniującym do głowy lub szyi. Istnieje kilka przyczyn prowadzących do rozwoju stanu zapalnego okostnej. Każdorazowo schorzenie to wymaga wizyty u stomatologa w celu podjęcia właściwego leczenia. 

Zapalenie okostnej zęba – co to jest? 

Zapalenie okostnej zęba to schorzenie, które jest źródłem niezwykle dokuczliwych dolegliwości. Wynika to z silnego podrażnienia okostnej zęba, czyli włóknistej błony otaczającej każdą kość, w tym również szczękę oraz żuchwę. Z punktu widzenia anatomicznego, jest ona niezwykle bogato unerwiona i unaczyniona. Stąd działanie jakiegokolwiek czynnika drażniącego wywołuje silną odpowiedź bólową.

Główną rolą okostnej jest zapewnienie ochrony oraz odbudowy w przypadku uszkodzenia tkanki kostnej. Zapalenie okostnej zęba zostało sklasyfikowane w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD 10) pod kodem K.10.2.

Jakie przyczyny ma zapalenie okostnej zęba?

Istnieje kilka przyczyn wywołujących zapalenie okostnej zęba. Najczęstszą z nich stanowi zaawansowana, nieleczona próchnica prowadząca do zapalenia miazgi. Dodatkowo, nieprzyjemne problemy dotyczące okostnej zęba mogą rozwinąć się wskutek bagatelizowania i pozostawiania bez właściwej terapii uzębienia z martwicą miazgi. Podobne niekorzystne efekty przynoszą toczące się stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych zęba. 

Problemy z okostną mogą być również spowodowane niewłaściwie przeprowadzonym leczeniem kanałowym zęba lub efektem pozostawienia w kości korzenia zęba po jego ekstrakcji. Niekiedy utrudnione wyrzynanie się trzecich trzonowców (czyli ósemek) może spowodo4wać zmiany zapalne okostnej zęba.

Zapalenie okostnej po wyrwaniu zęba 

Niekiedy występuje zapalenie okostnej po wyrwaniu zęba. Jest to nieprzyjemne powikłanie poekstrakcyjne. Pojawienie się objawów wynika z braku dokładnego sprawdzenia loży po usuniętym zębie, w której dochodzi do pozostawienia w kości nieusuniętych korzeni zębów. Stają się one dość szybko źródłem rozwijającego się zapalenia okostnej po usunięciu zęba.

Dowiedz się, jak wygląda usuwanie korzeni zęba

Objawy zapalenia okostnej zęba – jak wyglądają?

Pierwszy i jednocześnie najbardziej dokuczliwy objaw zapalenia okostnej to bardzo silny, samoistny ból. Ból okostnej zęba jest określany jako niezwykle uporczywy. Jest on pulsujący i promieniujący do czoła, oka, ucha, szyi lub zatok. Nasila się przy zmianie pozycji na horyzontalną z powodu zmiany ciśnienia. Łatwo zlokalizować ząb przyczynowy, gdyż jest wrażliwy na opukiwanie i nagryzanie, tkliwy. 

Błona śluzowa dziąsła w jego bezpośredniej okolicy staje się obrzęknięta i zaczerwieniona. Dołącza się opuchlizna warg i policzka. Pojawia się często szczękościsk, co generuje trudności ze swobodnym otwieraniem ust. Okoliczne węzły chłonne powiększają się oraz stają się bolesne. Często towarzyszy temu uczucie ogólnego złego samopoczucia i osłabienia ze stanami gorączkowymi.

Zapalenie okostnej zęba – leczenie 

Najważniejszą zasadą postępowania jest jak najszybsze wyciszenie stanu zapalnego w zębie poprzez usunięcie jego przyczyny. Wymaga to zatem wizyty u stomatologa, który po badaniu wewnątrzustnym, zebraniu wywiadu oraz wykonaniu diagnostycznego zdjęcia rtg zdecyduje, jak leczyć zapalenie okostnej zęba.

Najczęściej stosuje się terapię w postaci zachowawczego leczenia endodontycznego zęba przyczynowego wraz z antybiotykoterapią. Pozwala to na szybkie odbarczenie ogniska zapalnego i uzyskanie ulgi w bólu. Jeśli jednak leczenie kanałowe zęba nie będzie w pełni skuteczne, może wystąpić konieczność usunięcia zęba. Stopień zaawansowania stanu zapalnego istotnie wpływa na to, jak długo trwa zapalenie okostnej. Zwykle terapia zajmuje do 14 dni.

Jaki antybiotyk zastosować na stan zapalny? 

Najczęściej przepisywany lek na zapalenie okostnej to klindamycyna. Znajduje swoje zastosowanie w terapii zakażenia stawów i kości, gdyż cechuje się dobrą penetracją do kości oraz szerokim spektrum działania bakteriostatycznego. Należy jednak pamiętać, że antybiotyk na zapalenie okostnej każdorazowo wybiera i przepisuje stomatolog. Nie ma możliwości zakupu antybiotyku bez recepty. Dodatkowo, nawet jeśli w domowej apteczce znajduje się antybiotyk, który pozostał po wcześniej stosowanej terapii, niewskazane jest przyjmowanie samodzielne tej grupy leków bez wyraźnych wskazań i zaleceń lekarskich.

Dowiedz się, jakie są objawy ropy w dziąśle

Czy leczenie domowe może być skuteczne? 

Stan zapalny okostnej wymaga bezwzględnie wizyty w gabinecie stomatologicznym, w celu ustalenia dokładnej przyczyny oraz zastosowania odpowiedniego leczenia. Domowe sposoby na zapalenie okostnej nie pozwolą na pozbycie się problemu. Pomogą jedynie przynieść doraźną ulgę w uśmierzaniu bólu.

Sprawdzają się zatem leki przeciwbólowe ogólnodostępne bez recepty. Złagodzenie dolegliwości przynoszą również płukanki z rumianku lub szałwi. W utrzymaniu codziennej higieny skuteczny jest także płyn do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną, czyli substancją o działaniu bakteriobójczym. Chlorheksydyna działa przeciwzapalnie, po zawierający ją preparat warto sięgnąć, oczekując na wizytę u stomatologa. Opuchliznę warg i policzków zmniejsza stosowanie zimnych okładów z żelowych kompresów.

Specjalistyczne produkty z serii GUM® Paroex® pomagają zadbać o zdrowie dziąseł i przeciwdziałają stanom zapalnym

Nieleczone zapalenie okostnej zęba – powikłania 

Zapalenie okostnej zęba to schorzenie, które nie może być bagatelizowane, gdyż grozi rozwojem powikłań. Może doprowadzić do powstania ropnia podokostnowego lub podśluzówkowego, który wymaga chirurgicznej ewakuacji treści. Toczący się stan zapalny bez właściwego leczenia będzie rozwijał się dalej, obejmując kolejne tkanki i narządy. Istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia m.in: zapalenia zatok, zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych czy zapalenia mięśnia serca.Najgroźniejszym z możliwych powikłań jest rozwój sepsy, czyli gwałtowne, uogólnionej reakcji organizmu na zakażenie, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.

Z uwagi na nieprzyjemne objawy oraz możliwe powikłania, zapalenie okostnej zęba bezwzględnie należy leczyć pod kontrolą stomatologa. Warto również przykładać wagę do skutecznych działań profilaktycznych, w tym do utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej i przeciwdziałania rozwojowi próchnicy, jako najczęstszej przyczynie zapalenia okostnej zęba. Należy zatem dbać o właściwą technikę mycia zębów oraz dobór odpowiednich akcesoriów. Ważna jest nie tylko szczoteczka do zębów z włosiem o odpowiedniej twardości, ale także pasta do zębów. Nie należy zapominać o konieczności czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, do czego niezbędne są nici dentystyczne czy szczoteczki interdentalne.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.