Przetoka zębowa – przyczyny, objawy, leczenie

Przetoka zębowa - co to jest i jakie ma przyczyny?

Przetoka zębowa to wyściełane nabłonkiem połączenie (kanalik) powstałe między dwoma narządami lub jamami ciała. Do jej wytworzenia w jamie ustnej dochodzi najczęściej w wyniku zmian zapalnych tkanek okołowierzchołkowych zęba, zarówno uzębienia stałego, jak i zębów mlecznych. Zaawansowane zmiany próchnicze miazgi, choroby dziąseł czy urazy mechaniczne zębów również sprzyjają rozwojowi przetoki przy zębie. 

Problem ten występuje także jako powikłanie po przeprowadzonych nieprawidłowo zabiegach stomatologicznych. Może zatem dojść do wytworzenia przetoki po wyrwaniu zęba czy po leczeniu kanałowym. 

Sprawdź, jakie są przyczyny ropy w dziąśle

Rodzaje przetok zębowych

Przetoki zębowe dzieli się ze względu na miejsce ich ujścia. Jeśli jest to jama ustna, wówczas mamy do czynienia z przetoką dziąsłową, czyli przetoką wewnętrzną. W przypadku, gdy treść ropna lub krwisto-ropna wydostaje się w kierunku skóry policzka lub brody, jest to przetoka zewnętrzna. 

Innym kryterium podziału przetok jest ich aktywność. Jeśli wysięk wydostaje się samoistnie jest to przetoka aktywna. W przypadku, gdy przetoka uczynnia się okresowo, jest przetoką bierną.

Przetoka na dziąśle

Kiedy ujście przetoki zębowej kieruje zgromadzoną wydzielinę do wnętrza jamy ustnej, diagnozuje się przetokę na dziąśle. Najczęściej towarzyszy ona zaawansowanym zmianom w obrębie miazgi. Z tego powodu, najwłaściwszą metodą terapii jest leczenie kanałowe chorego zęba, jeśli problem dotyczy zęba stałego. Prawidłowe przeprowadzenie tego zabiegu powinno skutkować samoistnym wygojeniem się zmiany. 

W przypadku utrzymującego się stanu zapalnego z towarzyszącym mu wysiękiem ropnym może zachodzić konieczność ponownego leczenia kanałowego lub nawet całkowitego usunięcia zęba.

Standardowo nie ma konieczności stosowania antybiotykoterapii. Jeśli przetoka dotyczy zęba mlecznego zaleca się jego przepłukanie wodą utlenioną w gabinecie stomatologicznym. Taki zabieg może pozwolić na utrzymanie zęba do czasu jego naturalnej wymiany na ząb stały. Jeśli zmiany próchnicowe są jednak zbyt mocno zaawansowane, konieczna jest ekstrakcja.

Przetoka ustno-zatokowa

Przetoka ustno-zatokowa zwykle powstaje jako powikłanie po przeprowadzonej ekstrakcji zębów trzonowych lub przedtrzonowych górnej szczęki. Dotyczy osób, które mają fizjologicznie oddzielone wierzchołki korzeni zębów od jamy zatoki szczękowej cienką warstwą tkanki kostnej lub tylko śluzówki. Wówczas usunięcie zęba (najczęściej szóstki) prowadzi do wytworzenia otworu łączącego jamę ustną z zatoką szczękową.

Takie niefizjologiczne połączenie wymaga bezwzględnie fachowego zamknięcia z uwagi na możliwe groźne powikłania. Zależnie od wielkości powstałego otworu, istnieje pilna konieczność przeprowadzenia zabiegu zamknięcia przetoki płatem śluzówkowo-okostnowym i zaszycia zębodołu. W takim przypadku, zwykle wdrażane jest leczenie przetoki antybiotykiem.

Jakie są objawy przetoki zęba?

Objawy przetoki zębowej są trudne do przeoczenia. Przede wszystkim odczuwany jest ból o różnym stopniu nasilenia. Badanie wewnątrzustne pozwala stomatologowi od razu zdiagnozować problem. Każdy dentysta wie, jak wygląda przetoka na dziąśle. 

W pobliżu chorobowo zmienionego zęba zauważalne jest wybrzuszenie, które wypełnia ropa lub wydzielina ropno-krwista. Pojawia się opuchlizna i zaczerwienienie. Jeśli dojdzie do opróżnienia przetoki przy zębie, w jamie ustnej odczuwalny jest gorzki smak. Dodatkowo, pojawia się też dyskomfort związany z nieprzyjemnym zapachem z ust. Okolica występowania przetoki staje się wrażliwa na dotyk oraz zimne lub gorące pokarmy.

Przetoka zęba – leczenie 

Przetoka ropna na dziąśle u dziecka i u dorosłego to stan wymagający bezwzględnie konsultacji i leczenia stomatologicznego. Aby prawidłowo usunąć problem, należy wykonać zdjęcie rtg, które pozwala na dokładne zlokalizowanie stanu zapalnego oraz przetoki zębowej. Leczeniem w pierwszej kolejności, w przypadku zębów stałych, jest terapia endodontyczna, czyli leczenie kanałowe. 

Czy wiesz, o czym świadczy ból zęba po leczeniu kanałowym?

Czy przetoka zębowa sama zniknie?

Przetoka zębowa powinna samoistnie się wygoić, pod warunkiem prawidłowego przeprowadzenia leczenia endodontycznego. Nie ma możliwości, by pozbyć się całkowicie przetoki w dziąśle samodzielnie. 

Domowe sposoby na przetokę dziąsłową pozwalają jedynie na złagodzenie dolegliwości bólowych. Mogą również sprzyjać procesowi oczyszczania i gojenia się tkanek. W tym celu zaleca się stosowanie raz dziennie płukanki do jamy ustnej z roztworu wody z solą (pół łyżeczki soli rozpuszczonej w szklance przegotowanej wody). Będzie to miało efekt wspomagający terapię u specjalisty. 

Warto zastosować specjalistyczny płyn do płukania jamy ustnej o działaniu przeciwbakteryjnym. Odpowiednio dobrany preparat pozwoli ograniczyć proces zapalny, dzięki czemu złagodzi objawy w postaci bólu i nadwrażliwości. Co więcej zapobiegnie powstawaniu osadu nazębnego, ograniczając rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów. 

Dodatkowo, nie należy zapominać o konieczności codziennego przestrzegania zasad prawidłowej higieny jamy ustnej.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.