Wszystko, co musisz wiedzieć o ósemkach

1. Dlaczego mamy ósemki?

Zęby mądrości są pamiątką po naszych przodkach. W czasach, gdy dieta człowieka opierała się głównie na twardym, nieprzetworzonym jedzeniu, szczęki były większe, a dodatkowa para trzonowców pomagała w rozdrabnianiu pokarmu. Z biegiem ewolucji szczęki człowieka się zmniejszyły, a nawyki żywieniowe uległy ogromnej zmianie – jednak liczba zębów pozostała taka sama. Efekt? Dla ósemek często brakuje już miejsca.

2. Kiedy wyrastają ósemki?

Najczęściej między 17. a 25. rokiem życia, ale to kwestia bardzo indywidualna. U niektórych pojawiają się wcześniej, u innych nigdy – i to wcale nie musi być powód do zmartwień.
Niektóre ósemki mogą:

• wyrzynać się prawidłowo i funkcjonować jak każdy inny ząb,

• wyrastać tylko częściowo (tzw. zęby częściowo zatrzymane),

• pozostać całkowicie ukryte w kości (zęby zatrzymane).

3. Objawy wyrzynania się ósemek

Proces wyrzynania ósemek bywa bolesny i może dawać objawy takie jak:

• obrzęk i zaczerwienienie dziąsła z tyłu jamy ustnej,

• ból promieniujący do ucha, żuchwy lub szyi,

• trudności z otwieraniem ust,

• nieprzyjemny zapach z ust (gdy gromadzą się resztki pokarmu wokół częściowo wyrżniętego zęba),

• gorączka lub złe samopoczucie – w przypadku stanu zapalnego.

4. Czy ósemki trzeba usuwać?

Nie zawsze. Decyzja o usunięciu ósemek powinna być podejmowana indywidualnie, po ocenie radiologicznej (najlepiej panoramicznej – RTG pantomograficznej). Usunięcie jest wskazane, gdy:

• ząb nie ma miejsca w łuku i naciska na sąsiednie, powodując stłoczenia,

• powoduje nawracające stany zapalne dziąseł (tzw. perikoronitis),

• rośnie pod złym kątem (np. poziomo),

• prowadzi do resorpcji korzenia siódemki,

• stanowi źródło przewlekłego bólu lub infekcji,

• planowane jest leczenie ortodontyczne i brakuje miejsca w łuku.

Jeśli ósemka wyrżnęła się w pełni, jest zdrowa, dobrze ustawiona i można ją skutecznie czyścić – może zostać w jamie ustnej.

5. Higiena i profilaktyka – jak dbać o ósemki

Zęby mądrości są trudne w utrzymaniu higieny. Ich położenie na końcu łuku sprawia, że często stają się miejscem odkładania płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego.
Warto więc:

• używać szczoteczki o małej główce, by dotrzeć do tylnych zębów,

• stosować szczoteczki międzyzębowe i nici dentystyczne,

• sięgać po płyny antybakteryjne,

• regularnie usuwać kamień nazębny u higienistki,

• rozważyć stosowanie GUM PerioBalance – probiotyku zawierającego szczep Lactobacillus reuteri, który wspiera zdrowie dziąseł i ogranicza namnażanie bakterii chorobotwórczych w jamie ustnej.
  Probiotyki tego typu pomagają utrzymać mikroflorę w równowadze, co ma szczególne znaczenie, gdy w jamie ustnej pojawiają się trudne do doczyszczenia obszary – jak właśnie okolice ósemek.

6. Powikłania po wyrzynaniu lub zatrzymaniu ósemek

Nieprawidłowo wyrzynające się zęby mądrości mogą prowadzić do:

• stanów zapalnych dziąseł i kości,

• torbieli,

• uszkodzenia korzeni sąsiednich zębów,

• przesunięć zębów i wad zgryzu,

• rozwoju próchnicy w trudno dostępnych miejscach.

Dlatego nawet jeśli ósemki „nie bolą”, warto je kontrolować podczas wizyt stomatologicznych.

7. Jak wygląda usuwanie ósemki?

Zabieg wykonuje chirurg stomatologiczny lub stomatolog z doświadczeniem chirurgicznym. W zależności od położenia zęba może to być:

• prosta ekstrakcja – gdy ząb jest w pełni wyrżnięty,

• zabieg chirurgiczny – gdy ząb jest zatrzymany w kości i wymaga nacięcia dziąsła.

Zabieg odbywa się w znieczuleniu miejscowym, a rekonwalescencja trwa zwykle od kilku dni do tygodnia. W tym czasie należy unikać palenia, picia alkoholu i intensywnego płukania ust.

8. Po usunięciu ósemek – jak się regenerować

Kluczowe są:

• chłodne okłady i unikanie wysiłku fizycznego,

• delikatna dieta (miękkie, letnie pokarmy),

• utrzymanie higieny jamy ustnej – z pominięciem miejsca po ekstrakcji przez pierwsze 24h,

• kontrola u lekarza po kilku dniach.

Warto też włączyć probiotyki (np. wspomniany GUM PerioBalance) – by odbudować równowagę mikroflory po antybiotykoterapii lub stanie zapalnym.

9. Kiedy iść do dentysty?

Nie czekaj, aż ból stanie się nie do zniesienia.
Zgłoś się na konsultację, jeśli:

• odczuwasz ból lub obrzęk w tylnej części jamy ustnej,

• masz trudności z gryzieniem lub otwieraniem ust,

• zauważyłeś nieprzyjemny zapach lub smak w ustach,

• zauważasz przesunięcia innych zębów.

Wczesna diagnostyka pozwala uniknąć skomplikowanych zabiegów i długiego leczenia.