Cukier vs. szkliwo – co się dzieje w Twoich ustach po słodkim posiłku?

Słodka przekąska, czyli sygnał do ataku dla bakterii

Spożycie cukru – niezależnie od jego formy (glukoza, fruktoza, sacharoza, syrop glukozowo-fruktozowy) – inicjuje błyskawiczną reakcję w jamie ustnej. Sam cukier nie uszkadza zębów bezpośrednio. Problem zaczyna się w momencie, gdy wchodzi on w kontakt z naturalnie bytującymi w jamie ustnej bakteriami – głównie z gatunku Streptococcus mutans i Lactobacillus.

Bakterie te „karmią się” cukrem i w wyniku fermentacji wytwarzają kwasy organiczne, głównie kwas mlekowy. Im więcej cukru – tym intensywniejsza produkcja kwasu. To właśnie ten kwas jest realnym zagrożeniem dla Twojego szkliwa.

Spadek pH – kwaśne środowisko, słabe szkliwo

Podczas gdy Twoje kubki smakowe cieszą się smakiem słodkości, pH w jamie ustnej gwałtownie spada – czasem nawet do poziomu poniżej 5,5, który uznawany jest za próg demineralizacji szkliwa. W tak kwaśnym środowisku szkliwo – mimo że jest najtwardszą substancją w ciele człowieka – zaczyna się powoli rozpuszczać.

Ten proces nazywa się demineralizacją. W jego wyniku z zębów wypłukiwane są cenne minerały: wapń, fosfor i fluor, które odpowiadają za ich twardość, odporność i ochronę przed próchnicą.

Mikroubytki, próchnica i nadwrażliwość

Jeśli demineralizacja szkliwa następuje sporadycznie, organizm ma szansę się obronić. W przeciwnym razie zęby tracą swoją naturalną barierę ochronną i stają się bardziej podatne na działanie czynników zewnętrznych – temperatury, kwasów, bakterii i mechanicznych uszkodzeń.

W dalszej kolejności pojawiają się:

• mikroubytki,

• nadwrażliwość zębów (np. na zimno, ciepło, słodkie napoje),

• próchnica powierzchniowa, a następnie głęboka,

• a także potencjalne stany zapalne dziąseł i przyzębia.

Ślina wkracza do akcji – naturalna ochrona

Organizm posiada jednak mechanizm obronny – ślinę, która odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jamy ustnej. Ślina nie tylko neutralizuje kwasy (przywracając fizjologiczne pH), ale także dostarcza jonów wapnia i fosforanów, które są potrzebne do procesu remineralizacji szkliwa.

Problem pojawia się, gdy jemy słodycze zbyt często – wtedy ślina nie nadąża z regeneracją szkliwa, a zęby są stale narażone na kontakt z kwasami.

Etap 5: Jak chronić szkliwo przed działaniem cukru?

Nie chodzi o to, by całkowicie wyeliminować cukier z diety – choć jego ograniczenie jest zdecydowanie korzystne – lecz by zrozumieć wpływ cukrów na jamę ustną i działać prewencyjnie. Oto najważniejsze zalecenia:

1. Zminimalizuj częstotliwość podjadania

Spożywanie słodyczy między posiłkami lub picie słodzonych napojów przez cały dzień utrzymuje kwaśne pH w ustach przez wiele godzin. Lepiej zjeść słodki deser przy głównym posiłku niż rozciągać spożycie cukru na cały dzień.

2. Sięgaj po wodę, nie napoje gazowane

Po słodkim posiłku przepłucz usta wodą – to pomoże wypłukać resztki cukru i wspomoże neutralizację kwasów.

3. Nie szczotkuj zębów od razu po jedzeniu

Mycie zębów bezpośrednio po spożyciu słodkiego lub kwaśnego posiłku może dodatkowo uszkodzić zmiękczone szkliwo. Odczekaj 30 minut przed szczotkowaniem.

4. Używaj produktów wspomagających remineralizację

W codziennej higienie warto sięgnąć po pasty do zębów i płyny do płukania zawierające fluor, a także specjalistyczne szczoteczki i nici dentystyczne, które skutecznie usuwają resztki cukru z przestrzeni międzyzębowych.

5. Zaufaj sprawdzonym rozwiązaniom 

Marka GUM oferuje szeroką gamę produktów, które wspierają kompleksową ochronę szkliwa: szczoteczki manualne i soniczne, szczoteczki międzyzębowe, pasty remineralizujące i płyny przeciwbakteryjne. Dzięki temu codzienna higiena jamy ustnej staje się skuteczna, ale też łatwa i komfortowa.