Diastema – czym jest, jakie są przyczyny, jak wygląda leczenie?

Diastema to przerwa między górnymi siekaczami przyśrodkowymi. Zależnie od stopnia zaawansowania, klasyfikowana jest jako problem natury estetycznej lub wada zgryzu. Istnieje kilka przyczyn nadmiernej przerwy między jedynkami w górnej szczęce oraz różne sposoby jej skutecznego leczenia.

Diastema – co to jest i jak wygląda?

Diastema to przerwa między jedynkami, czyli siekaczami przyśrodkowymi w szczęce górnej. Jeśli zęby są ułożone tak, że przerwa między pierwszymi zębami nie przekracza 2 mm uznawana jest jedynie za defekt natury estetycznej. Wówczas nie ma bezwzględnych wskazań do podjęcia leczenia. Jeśli jednak diastema jest o wiele większa, stanowi już wadę zgryzu, która powinna podlegać terapii. 

Nieleczona diastema u dzieci może stać się bezpośrednią przyczyną wady wymowy – tzw. seplenienia świszczącego, które ujawnia się podczas artykulacji zgłosek dentalizowanych (np.: s, ś, z, ż, ć). Przerwa między zębami może również sprzyjać rozwojowi chorób przyzębia.

Sprawdź, czym jest i jak wygląda zgryz krzyżowy 

Przyczyny diastemy – skąd się bierze przerwa między zębami? 

Istnieje kilka przyczyn prowadzących do rozwoju przerwy między jedynkami:

• gdy szpara między jedynkami wynika z przerostu wędzidełka wargi górnej lub niskiego, nieprawidłowego przyczepu – jest to diastema prawdziwa;
• gdy występuje hipodoncja, czyli brak siekaczy bocznych, mikrodoncja, czyli zmniejszony rozmiar zębów sprzyjający rozsunięciu się ich z powodu dużej ilości miejsca w szczęce lub gdy stwierdza się obecność zęba nadliczbowego od strony kości podniebiennej za siekaczami (czyli hiperdoncji) – jest to diastema rzekoma;
• gdy występuje w okresie wymiany uzębienia mlecznego na stałe, zwykle w między 7 a 9 rokiem życia – jest to diastema fizjologiczna.

Różne typy diastemy wyróżnia się również ze względu na ustawienie jedynek względem siebie. Jeśli zatem:

• jedynki ułożone równolegle względem siebie – jest to diastema równoległa,
• korzenie zębów siecznych przyśrodkowych oddalone od siebie, a krawędzie zębów zbliżone – jest to diastema zbieżna,
• korzenie jedynek są zbliżone do siebie, a krawędzie zębów oddalone – jest to diastema rozbieżna.

Każdy rodzaj diastemy, poza ułożeniem siekaczy przyśrodkowych względem siebie w łuku zębowym, różni się sposobem leczenia, które pozwoli na zlikwidowanie przerwy między jedynkami.

Czy wiesz, jak leczyć stłoczenia zębów?

Czy diastema jest dziedziczna? 

Zbadano, iż geny mają silny wpływ na różne cechy uzębienia, tj.: kształt, wielkość oraz barwę zębów. Podobnie jest ze szparami między zębami. Dziedziczenie diastemy udowodniono, jeśli jej przyczyną jest przerost wędzidełka wargi. Genetyczne podłoże leży również u podstaw przerwy między jedynkami spowodowanej zaburzonymi proporcjami między szerokością siekaczy a rozmiarem kości szczęk. Wówczas rodzice mogą przekazać takie ułożenie zębów swojemu potomstwu.

Leczenie diastemy – czy można ją usunąć? 

Jeśli luka między jedynkami jest mniejsza niż 2 mm, nie ma wyraźnych wskazań do jej usuwania. Należy wówczas szczególnie pamiętać o właściwej pielęgnacji jamy ustnej i prawidłowo oczyszczać przestrzenie między zębami. Warto regularnie stosować nici dentystyczne. Świetną alternatywą są specjalne szczoteczki międzyzębowe, dostosowane do rozmiarów przerwy. 

Szczoteczki GUM® TRAV-LER® skutecznie usuwają płytkę nazębną i wspomagają ochronę dziąseł. 

W sytuacji, kiedy przerwa między zębami nabiera cech wady zgryzu, należy wdrożyć leczenie. Dostępnych jest kilka różnych metod usuwania szpary między jedynkami. Cechami różnicującymi je między sobą jest czas trwania leczenia, estetyka oraz trwałość uzyskanych efektów. 

Najdłuższy czas terapii cechuje zastosowanie aparatu ortodontycznego na diastemę. Wymaga również długoletniego stosowania retencji w celu utrwalenia efektu. Najszybciej szczelinę między zębami usuwa doklejenie kompozytu. Licówki, zwłaszcza porcelanowe, pozwalają na osiągnięcie długotrwałego rezultatu. 

Każde z rozwiązań to także inna cena leczenia. Najtańsza jest terapia z użyciem kompozytu. Koszty wzrastają jeśli zastosuje się aparat ortodontyczny lub licówki porcelanowe. Sposób leczenia dobiera się do przyczyny odpowiadającej za obecność diastemy. Przerwa między jedynkami fizjologiczna zamyka się samoistnie bez specjalnej terapii. Przy diastemie prawdziwej wymagane jest podcięcie wędzidełka oraz stosowanie aparatu ortodontycznego. Hiperdoncja wymusza ekstrakcję dodatkowego zęba przed leczeniem ortodontycznym. 

Dowiedz się, co robić w przypadku zęba zatrzymanego

Diastema a aparat ortodontyczny 

Terapia ortodontyczna leczy diastemę w najmniej inwazyjny sposób. Jest rozwiązaniem idealnym, gdy przerwa między zębami nabiera charakteru wady zgryzu. W takich przypadkach przynosi najlepsze rezultaty. Wymaga jednak cierpliwości i wytrwałości. Założony aparat ortodontyczny należy zwykle nosić przez około 2 lata, a po jego zdjęciu wymagane jest długookresowe stosowanie retencji. 

Aparat ortodontyczny stały to doskonałe narzędzie na zamknięcie przerwy między jedynkami w przypadku diastemy zbieżnej. Aparaty ortodontyczne ruchome niwelują problemy związane z diastemą rozbieżną.

Po rozpoczęciu takiej terapii należy pamiętać, by prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej. Noszenie aparatu wymusza wprowadzenie zmian w nawykach higienicznych. Aby utrzymać zdrowe zęby, należy wówczas odpowiednio dobrać szczoteczkę. O zęby oraz o drobne elementy aparatu najlepiej zadba taka ze specjalnie przyciętym włosiem w literę V. Warto również zaopatrzyć się w specjalistyczną pastę do zębów, najlepiej o żelowej formule. Zapewni ona nie tylko ochronę uzębienia przed próchnicą, złagodzenie podrażnień dziąseł czy wzmocnienie szkliwa. Pozwoli na bezpieczne i skuteczne oczyszczenie aparatu ortodontycznego. 

Linia GUM® Ortho pomaga kompleksowo zadbać o jamę ustną w czasie leczenia ortodontycznego

Pomocna w utrzymaniu czystej jamy ustnej będzie też nić dentystyczna dedykowana do aparatu ortodontycznego. Dzięki cienkiej, sztywnej przewleczce można ją z łatwością wprowadzić między zęby oraz pod aparat na zębach. Podrażnienia w jamie ustnej, które powstają np. od zamków aparatu, skutecznie złagodzi wosk ortodontyczny. Uzupełnienie codziennej pielęgnacji uzębienia stanowi właściwie dobrany płyn do płukania jamy ustnej.

Diastema a licówki 

Licówki porcelanowe to skuteczne rozwiązanie na usuwanie diastemy. Szpara między zębami jest tu zniesiona poprzez naklejenie cienkich porcelanowych płytek na zęby wcześniej oszlifowane z powierzchniowej warstwy szkliwa. Uzyskane w ten sposób efekty są trwałe i estetyczne, gdyż doklejane elementy są dopasowywane indywidualnie do anatomii zębów każdego pacjenta. 

Poznaj sposoby na wzmocnienie szkliwa zębów

Diastema a kompozyt 

Najszybszą i najtańszą metodą na pozbycie się diastemy jest bonding. Jest to technika skutecznego i odwracalnego ukrycia obecności przerwy między jedynkami przy zastosowaniu kompozytu. Zabieg wymaga wytrawienia zębów przy użyciu kwasu demineralizującego, a następnie uzupełnienia luki poprzez dodanie (doklejenie) materiału kompozytowego równomiernie na obu zębach siecznych. Takie postępowanie może nie przynieść długotrwałych zadowalających efektów estetycznych. Materiał kompozytowy może z czasem ulec ukruszeniu lub odbarwieniu.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.