Zapalenie okostnej zęba – przyczyny, objawy, powikłania

Zapalenie okostnej zęba – co to jest? 

Zapalenie okostnej zęba to schorzenie, które jest źródłem niezwykle dokuczliwych dolegliwości. Wynika to z silnego podrażnienia okostnej zęba, czyli włóknistej błony otaczającej każdą kość, w tym również szczękę oraz żuchwę. Z punktu widzenia anatomicznego, jest ona niezwykle bogato unerwiona i unaczyniona. Stąd działanie jakiegokolwiek czynnika drażniącego wywołuje silną odpowiedź bólową.

Główną rolą okostnej jest zapewnienie ochrony oraz odbudowy w przypadku uszkodzenia tkanki kostnej. Zapalenie okostnej zęba zostało sklasyfikowane w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD 10) pod kodem K.10.2.

Jakie przyczyny ma zapalenie okostnej zęba?

Istnieje kilka przyczyn wywołujących zapalenie okostnej zęba. Najczęstszą z nich stanowi zaawansowana, nieleczona próchnica prowadząca do zapalenia miazgi. Dodatkowo, nieprzyjemne problemy dotyczące okostnej zęba mogą rozwinąć się wskutek bagatelizowania i pozostawiania bez właściwej terapii uzębienia z martwicą miazgi. Podobne niekorzystne efekty przynoszą toczące się stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych zęba. 

Problemy z okostną mogą być również spowodowane niewłaściwie przeprowadzonym leczeniem kanałowym zęba lub efektem pozostawienia w kości korzenia zęba po jego ekstrakcji. Niekiedy utrudnione wyrzynanie się trzecich trzonowców (czyli ósemek) może spowodo4wać zmiany zapalne okostnej zęba.

Zapalenie okostnej po wyrwaniu zęba 

Niekiedy występuje zapalenie okostnej po wyrwaniu zęba. Jest to nieprzyjemne powikłanie poekstrakcyjne. Pojawienie się objawów wynika z braku dokładnego sprawdzenia loży po usuniętym zębie, w której dochodzi do pozostawienia w kości nieusuniętych korzeni zębów. Stają się one dość szybko źródłem rozwijającego się zapalenia okostnej po usunięciu zęba.

Dowiedz się, jak wygląda usuwanie korzeni zęba

Objawy zapalenia okostnej zęba – jak wyglądają?

Pierwszy i jednocześnie najbardziej dokuczliwy objaw zapalenia okostnej to bardzo silny, samoistny ból. Ból okostnej zęba jest określany jako niezwykle uporczywy. Jest on pulsujący i promieniujący do czoła, oka, ucha, szyi lub zatok. Nasila się przy zmianie pozycji na horyzontalną z powodu zmiany ciśnienia. Łatwo zlokalizować ząb przyczynowy, gdyż jest wrażliwy na opukiwanie i nagryzanie, tkliwy. 

Błona śluzowa dziąsła w jego bezpośredniej okolicy staje się obrzęknięta i zaczerwieniona. Dołącza się opuchlizna warg i policzka. Pojawia się często szczękościsk, co generuje trudności ze swobodnym otwieraniem ust. Okoliczne węzły chłonne powiększają się oraz stają się bolesne. Często towarzyszy temu uczucie ogólnego złego samopoczucia i osłabienia ze stanami gorączkowymi.

Zapalenie okostnej zęba – leczenie 

Najważniejszą zasadą postępowania jest jak najszybsze wyciszenie stanu zapalnego w zębie poprzez usunięcie jego przyczyny. Wymaga to zatem wizyty u stomatologa, który po badaniu wewnątrzustnym, zebraniu wywiadu oraz wykonaniu diagnostycznego zdjęcia rtg zdecyduje, jak leczyć zapalenie okostnej zęba.

Najczęściej stosuje się terapię w postaci zachowawczego leczenia endodontycznego zęba przyczynowego wraz z antybiotykoterapią. Pozwala to na szybkie odbarczenie ogniska zapalnego i uzyskanie ulgi w bólu. Jeśli jednak leczenie kanałowe zęba nie będzie w pełni skuteczne, może wystąpić konieczność usunięcia zęba. Stopień zaawansowania stanu zapalnego istotnie wpływa na to, jak długo trwa zapalenie okostnej. Zwykle terapia zajmuje do 14 dni.

Jaki antybiotyk zastosować na stan zapalny? 

Najczęściej przepisywany lek na zapalenie okostnej to klindamycyna. Znajduje swoje zastosowanie w terapii zakażenia stawów i kości, gdyż cechuje się dobrą penetracją do kości oraz szerokim spektrum działania bakteriostatycznego. Należy jednak pamiętać, że antybiotyk na zapalenie okostnej każdorazowo wybiera i przepisuje stomatolog. Nie ma możliwości zakupu antybiotyku bez recepty. Dodatkowo, nawet jeśli w domowej apteczce znajduje się antybiotyk, który pozostał po wcześniej stosowanej terapii, niewskazane jest przyjmowanie samodzielne tej grupy leków bez wyraźnych wskazań i zaleceń lekarskich.

Dowiedz się, jakie są objawy ropy w dziąśle

Czy leczenie domowe może być skuteczne? 

Stan zapalny okostnej wymaga bezwzględnie wizyty w gabinecie stomatologicznym, w celu ustalenia dokładnej przyczyny oraz zastosowania odpowiedniego leczenia. Domowe sposoby na zapalenie okostnej nie pozwolą na pozbycie się problemu. Pomogą jedynie przynieść doraźną ulgę w uśmierzaniu bólu.

Sprawdzają się zatem leki przeciwbólowe ogólnodostępne bez recepty. Złagodzenie dolegliwości przynoszą również płukanki z rumianku lub szałwi. W utrzymaniu codziennej higieny skuteczny jest także płyn do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną, czyli substancją o działaniu bakteriobójczym. Chlorheksydyna działa przeciwzapalnie, po zawierający ją preparat warto sięgnąć, oczekując na wizytę u stomatologa. Opuchliznę warg i policzków zmniejsza stosowanie zimnych okładów z żelowych kompresów.

Specjalistyczne produkty z serii GUM® Paroex® pomagają zadbać o zdrowie dziąseł i przeciwdziałają stanom zapalnym

Nieleczone zapalenie okostnej zęba – powikłania 

Zapalenie okostnej zęba to schorzenie, które nie może być bagatelizowane, gdyż grozi rozwojem powikłań. Może doprowadzić do powstania ropnia podokostnowego lub podśluzówkowego, który wymaga chirurgicznej ewakuacji treści. Toczący się stan zapalny bez właściwego leczenia będzie rozwijał się dalej, obejmując kolejne tkanki i narządy. Istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia m.in: zapalenia zatok, zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych czy zapalenia mięśnia serca.Najgroźniejszym z możliwych powikłań jest rozwój sepsy, czyli gwałtowne, uogólnionej reakcji organizmu na zakażenie, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.

Z uwagi na nieprzyjemne objawy oraz możliwe powikłania, zapalenie okostnej zęba bezwzględnie należy leczyć pod kontrolą stomatologa. Warto również przykładać wagę do skutecznych działań profilaktycznych, w tym do utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej i przeciwdziałania rozwojowi próchnicy, jako najczęstszej przyczynie zapalenia okostnej zęba. Należy zatem dbać o właściwą technikę mycia zębów oraz dobór odpowiednich akcesoriów. Ważna jest nie tylko szczoteczka do zębów z włosiem o odpowiedniej twardości, ale także pasta do zębów. Nie należy zapominać o konieczności czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, do czego niezbędne są nici dentystyczne czy szczoteczki interdentalne.

Nieleczona okostna - co to może spowodować?

Wiemy już, jakie zapalenie okostnej objawy daje. A co będzie, jeśli nie zostanie ono wyleczone? Przede wszystkim powoduje coraz przenikliwszy ból, który utrudnia, a w końcu po prostu uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Nawet, jeśli wiesz, co na zapalenie okostnej pomaga z leków i stosujesz odpowiednie środki przeciwbólowe, a także używasz z płukanek, jej pogarszający się stan sprawia, że jest po prostu coraz gorzej i tego zatrzymać się nie da.

Jak wspomniano wcześniej, niewyleczone zapalenie okostnej może prowadzić do poważnych powikłań – będzie skutkować rozszerzeniem się procesu zapalnego na głębsze tkanki, prowadząc do rozwoju ropnia. Podobnie jak i inne poważne choroby które psują zęby, skutkuje to ryzykiem martwicy zęba, a nawet przeniesieniem się zapalenia do innych rejonów ciała, w tym serca. W ekstremalnych sytuacjach stanowi nawet zagrożenie dla życia! Jednym z zagrożeń jest pojawienie się osteoartroparii przerostowej, czyli nieprawidłowego rozrastania się skóry i kości. Jest to zwane „zapaleniem okostnej kości długich”.

Tak więc w wielu przypadkach odpowiedź na pytanie „okostna co to jest” można zamknąć w stwierdzeniu: groźna dla zdrowia i życia przypadłość. Dlatego należy jak najszybciej udać się do stomatologa i zająć jej leczeniem.

Zapalenie okostnej zęba – objawy, których nie należy ignorować

Zapalenie okostnej zęba objawy daje bardzo charakterystyczne, jednak ból pojawiać się może także w przypadku innych problemów, jak torbiel pod zębem czy przetoka zębowa (w osobnym tekście wyjaśniamy, co to jest przetoka zębowa). Jak zdiagnozować zapalenie? Tutaj niezbędny będzie stomatolog.

Co warto podkreślić, ta przypadłość może być spowodowana bardzo poważnymi problemami organizmu w innych rejonach ciała. Zapalenie tego typu może pojawić się na skutek infekcji dróg moczowych, białaczki, nowotworów oraz cukrzycy. Ponieważ przyczyny mogą sięgać głęboko, na zapalenie okostnej zęba leczenie domowe nie jest w stanie nic zaradzić. Dlatego właśnie nie należy ignorować pojawiających się problemów. Konieczne jest jak najszybsze podjęcie działań przez stomatologa po uprzednim rozpoznaniu tej przypadłości. Gdy tylko zapalenie okostnej zęba da pierwsze objawy, warto od razu umówić się na wizytę.

Zapalenie okostnej po wyrwaniu zęba objawy daje takie same - czyli ból, opuchnięcia, podwyższoną temperaturę, silne bóle głowy oraz ogólne osłabienie organizmu. Podobnie jak w przypadku zapalenia okostnej przy zębie, tutaj także zachodzi ryzyko pojawienia się nieprzyjemnego szczękościsku.

Zapalenie okostnej zęba - ile trwa?

Gdy pojawia się zapalenie okostnej zęba, ile trwa? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ za zakończenie zapalenia okostnej uznaje się moment jego całkowitego wyleczenia. A ponieważ terapia antybiotykami może potrwać do dwóch tygodni, to właśnie taki czas można przyjąć za rozsądną granicę. Należy dodać do tego pierwszy dzień, w którym zapalenie okostnej objawy dało – rzadko się bowiem zdarza, aby tego samego odwiedzić od razu dentystę.

Dlatego przyjmujemy, że leczenie to maksymalnie 14 dni, a im szybciej osoba cierpiąca zgłosi się do stomatologa, tym lepiej. Co dalej? To już zależy od stanu zęba i tego, czy zostanie przeprowadzone leczenie kanałowe, ekstrakcja czy inne działania.

Co robić przed wizytą w gabinecie stomatologicznym?

Niestety, często na wizytę w gabinecie trzeba zaczekać kilka dni. A ponieważ w tym czasie cały czas utrzymują się bolesne efekty dawane przez zapalenie okostnej zęba, jak uśmierzyć ból? Jak wyjaśniono wcześniej – można ratować się lekami przeciwbólowymi bez recepty, płukankami oraz zimnymi okładami. 

Wymienione sposoby to nie wszystko. Należy także mieć na uwadze życie codzienne. Czekając na rozpoczęcie działań przez stomatologa należy unikać kontaktu z ciepłymi i gorącymi napojami (jak herbata czy kawa) oraz potrawami. Nie powinny one być twarde – w odpowiedzi na pytanie co to jest zapalenie okostnej wyjaśniono, że ból powoduje poważne problemy z gryzieniem.

Zalecane jest także ograniczanie wysiłku fizycznego. Osoby, które ciężko pracują fizyczne, powinny na czas leczenia poprosić o urlop zdrowotny. W każdym przypadku powinno także unikać się nacisku na obszar dotknięty zapaleniem. Jeśli więc pojawiło się ono np. po lewej stronie szczęki, nie należy w nocy spać na lewym boku. Oczywistym jest również, że nie powinno dopuszczać się do sytuacji, w których miejsce zapalenia może zostać uderzone, czyli odpadają np. gry zespołowe.

Im więcej wiesz, tym lepiej!

Wiedza na temat różnych objawów chorób zębów i dziąseł pozwoli Ci szybko rozpoznać problem, a co za tym idzie – podjąć właściwe działania, od których nierzadko zależy stan zęba. Okostna - co to jest już wiesz, ale zobacz także inne nasze teksty, wyjaśniające, co robić, gdy pojawi się odsłonięta szyjka zęba lub co to jest torbiel pod zębem. Nigdy nie wiadomo, kiedy taka wiedza może Ci się przydać!

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.