Swędzące podniebienie – jak je leczyć i czym się objawia?

Swędzące podniebienie jest bardzo nieprzyjemne i dokuczliwe. Zwykle występuje wraz z innymi objawami towarzyszącymi. Co może być powodem dolegliwości tego typu? Jaką terapię należy zastosować, by skutecznie załagodzić świąd podniebienia?

Jak objawia się swędzące podniebienie?

Świąd podniebienia to symptom, który brzmi niegroźnie, ale potrafi być bardzo dokuczliwy. Zwykle przybiera postać łaskotania lub mrowienia. Z powodu umiejscowienia, trudno jest w szybki sposób znaleźć ulgę.

Niekiedy swędzeniu podniebienia towarzyszą inne objawy. Taki rodzaj irytującego dyskomfortu może występować w sposób ciągły lub tylko okazjonalnie przy spożywaniu wybranych produktów lub piciu określonych napojów. 

Jakie mogą być przyczyny swędzenia podniebienia?

Potencjalne przyczyny swędzenia podniebienia są bardzo zróżnicowane.

Najczęściej swędzenie podniebienia miękkiego występuje w przebiegu infekcji, głównie o etiologii wirusowej. Taki uporczywy objaw jest zdecydowanie bardziej nasilony w początkowej fazie choroby, kiedy na skutek kontaktu z patogenami dochodzi do rozwoju reakcji zapalnej. Wówczas następuje drażnienie zakończeń nerwowych komórek błon śluzowych górnych dróg oddechowych. Objaw ten słabnie wraz z trwaniem choroby. 

Jeśli powodem swędzenia podniebienia jest zakażenie bakteryjne, symptomy rozwijają się w krótszym czasie i manifestują się intensywniej. Zwykle swędzeniu podniebienia towarzyszy biały nalot na migdałkach podniebiennych oraz czopy ropno-śluzowe. 

Swędzenie podniebienia to również jeden z pierwszych sygnałów alergii, zwłaszcza pokarmowej. W takiej sytuacji źródłem problemu jest spożywany pokarm (najczęściej seler, soja, orzechy, owoce morza, jajka, owoce cytrusowe i soki z nich powstałe). Alergenem mogą być także roztocza kurzu lub pyłki roślinne. Wówczas należy jak najszybciej ograniczyć kontakt z czynnikiem drażniącym. 

Czy wiesz, że zapalenie migdałków może być efektem nieprawidłowej higieny jamy ustnej? Dowiedz się więcej! 

Swędzenie podniebienia a stan jamy ustnej 

Swędzące podniebienie może również występować w przebiegu zapalenia jamy ustnej w wyniku zakażenia grzybiczego. Wtedy pojawią się dodatkowo miękkie, białe przypominające kożuch wykwity. 

Niekiedy przyczyną swędzącego podniebienia staje się leczenie ortodontyczne za pomocą aparatu lub stosowanie protez zębowych. Nie należy tego objawu ignorować, bowiem może wskazywać na uczulenie materiał, z którego wykonany jest aparat lub proteza. 

Z kolei świąd podniebienia towarzyszący suchości w jamie ustnej może wskazywać na kserostomię. Nadmierne wysuszenie śluzówki bywa efektem starzenia się organizmu, zaburzeń hormonalnych czy ekspozycji na stres. 

Poznaj 5 objawów zapalenia jamy ustnej, których nie możesz lekceważyć 

Na jakie objawy dodatkowe zwrócić uwagę, kiedy swędzi podniebienie? 

Swędzące podniebienie z reguły nie jest objawem występującym samodzielnie. Zwykle wraz z nim współistnieją symptomy towarzyszące. Ich obecność zdecydowanie zwiększa poczucie dyskomfortu, jednak ułatwia rozpoznanie przyczyny problemu. 

Swędzenie gardła i podniebienia

Występujące jednocześnie swędzenie gardła i podniebienia to zwykle symptomy alergii kontaktowej. Nieprzyjemny objaw uwidacznia się po bezpośrednim kontakcie z drażniącym alergenem. Poza uczuciem dokuczliwego mrowienia może wystąpić obrzęk gardła, co utrudnia swobodne jedzenie, a nawet oddychanie. Przy uczuleniu na pyłki czy sierść kota typowe jest swędzenie podniebienia i katar wywołany alergicznym nieżytem nosa oraz zatok przynosowych. Spływająca wydzielina potęguje uczucie podrażnienia gardła. Przerwanie kontaktu z alergenem powinno szybko przynieść ulgę.

Swędzenie w uszach i gardle

Jeśli występuje jednoczasowo swędzenie w uszach i gardle, konieczna jest odpowiednia diagnostyka w celu wykluczenia infekcji. Pod uwagę należy wziąć także rozwijającą się reakcję alergiczną.  

Leczenie swędzącego podniebienia

Swędzenie podniebienia to objaw, którego skuteczne leczenie zależy ściśle od bezpośredniej przyczyny. 

Jeśli dyskomfort jest wynikiem kontaktu z alergenem, jego ograniczenie powinno przynieść zdecydowaną ulgę. W przypadku alergii pokarmowej należy wykluczyć z diety produkt, który wywołał podrażnienie. Jeśli przyczyną są pyłki roślin, konieczne będzie przyjęcie preparatu przeciwhistaminowego. Gdy rozwinie się ostra reakcja anafilaktyczna, niezbędne będzie udzielenie szybkiej pomocy medycznej i podanie adrenaliny, glikokortykosteroidów oraz leków przeciwhistaminowych. Zwykle osoby uczulone posiadają w najbliższym otoczeniu przepisany przez lekarza preparat w formie wstrzykiwacza (pena), którego zastosowanie może być konieczne w sytuacji wstrząsu anafilaktycznego. 

Jeśli podniebienie swędzi z powodu infekcji, należy rozpoznać jej przyczynę. Terapię dostosowuje się do czynnika sprawczego – stosuje się antybiotykoterapię (przy zakażeniu bakteryjnym), leczenie objawowe (przy infekcji wirusowej), preparaty przeciwgrzybicze (przy zakażeniu przez grzyby). 

Inne sposoby na swędzące podniebienie 

Przy podejrzeniu, że przyczyna świądu w jamie ustnej ma związek ze stosowaną terapią ortodontyczną, warto zgłosić to ortodoncie. Dolegliwość może wystąpić zwłaszcza przy stosowaniu aparatu podniebiennego. Po kilku dniach od jego założenia, dolegliwości zwykle mijają, jednak symptom najlepiej skonsultować.

Przy zaburzonej produkcji śliny w przebiegu kserostomii pomocne okazują się specjalne preparaty nawilżające błony śluzowe. Środki tego typu nie tylko przywracają uczucie komfortu w jamie ustnej, ale dzięki odpowiednio dobranym składnikom odświeżają oddech. 

W przypadku swędzącego podniebienia pomocne jest prawidłowe nawodnienie organizmu W tym celu należy spożywać odpowiednią ilość płynów (minimum 2 litry niegazowanej wody mineralnej). Skuteczne jest też stosowanie odpowiednich płukanek, np. z siemienia lnianego czy miodu. Ulgę w dyskomforcie przynoszą tabletki do ssania na bazie propolisu lub stosowanie ziołowych naparów (np. z szałwii lub rumianku). Zaleca się rzucenie lub ograniczenie palenia wyrobów tytoniowych.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.