Pieczenie języka – jakie są przyczyny i jak leczyć?

Pieczenie języka to nieprzyjemny objaw, który może wskazywać na toczący się proces chorobowy. Jest wiele różnych przyczyn szczypania języka – od błędów higienicznych po choroby ogólnoustrojowe. Zawsze należy poinformować o tym symptomie stomatologa podczas wizyty kontrolnej. Warto znać skuteczne metody na to, jak złagodzić pieczenie języka.

Jakie są przyczyny pieczenia języka? 

Pieczenie języka to dość nieprzyjemny i niekiedy uporczywy objaw. Istnieje wiele różnych przyczyn, którym może towarzyszyć taki dyskomfort w ustach. Nie jest to symptom tylko jednej konkretnej jednostki chorobowej, ale w zestawieniu z pozostałymi sygnałami wysyłanymi przez organizm stanowi istotny czynnik diagnostyczny. 

Niekiedy pojawia się jedynie pieczenie czubka języka, czasem pieczenie ust i języka lub dyskomfort ten obejmuje całą jamę ustną. Może dodatkowo dołączyć się suchość w jamie ustnej czy biały nalot na języku. Wszystkie symptomy należy zgłosić stomatologowi w trakcie wizyty kontrolnej. Pozwoli to, wraz z oceną nawyków higienicznych i dietetycznych, na postawienie trafnej diagnozy. 

Dlaczego szczypie język?

Zespół pieczenia w jamie ustnej może mieć przyczynę pierwotną i wtórną. Typ pierwotny ma trudny do uchwycenia, niejasny powód. Zwykle pozostaje on niezdiagnozowany, a terapia opiera się na eliminacji bezpośrednich czynników drażniących. Typ wtórny ma różne przyczyny, m.in.:

• niewłaściwe nawyki higieniczne w obrębie jamy ustnej,
• choroby błony śluzowej jamy ustnej, zwłaszcza zakażenia drożdżakami Candida,
• jednostki chorobowe ogólnoustrojowe, np.: cukrzyca, schorzenia tarczycy, choroby psychiczne, w tym nerwica, nowotwory głowy i szyi,
• choroby autoimmunologiczne, np.: toczeń rumieniowaty, toczeń układowy,
• niedobory witamin i minerałów, zwłaszcza witamin z grupy B, kwasu foliowego, żelaza, cynku,
• efekt uboczny niektórych terapii lekowych, np.: inhibitorami konwertazy angiotensyny stosowanymi w leczeniu nadciśnienia tętniczego,
• reakcje alergiczne, np.: na leki (pieczenie języka po antybiotyku) lub na wybrane pokarmy,
• duża liczba wypełnień amalgamatowych w zębach,
• choroby układu pokarmowego, w tym refluks żołądkowo-przełykowy, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.

Czy wiesz, co wywołuje gorycz w ustach i jak z nią walczyć? 

Piekący język a higiena jamy ustnej

Pieczenie w jamie ustnej ma duży związek z poziomem higieny w obrębie jamy ustnej. Obecność kamienia nazębnego negatywnie wpływa na nasilenie dolegliwości ze strony języka. Nadmiar osadu może podrażniać język. Brak odpowiedniej toalety jamy ustnej – nieregularne mycie zębów, zbyt krótkie szczotkowanie, zapominanie o potrzebie stosowania nici dentystycznej przyczynia się do występowania dyskomfortu w jamie ustnej. 

Wrażenie szczypania języka wywołują też niektóre składniki pokarmowe oraz nieprawidłowe nawyki. Zwłaszcza częste picie kawy i mocnej herbaty, palenie papierosów czy spożywanie alkoholu istotnie znosi odczucie czystości w jamie ustnej, nawet pomimo częstego mycia zębów.

Nieprzyjemne wrażenie staje się jeszcze silniejsze, jeśli podczas codziennej higieny zapominamy o czyszczeniu języka. Gromadzący się na jego powierzchni osad sprzyja występowaniu dyskomfortu, a dodatkowo staje się przyczyną nieprzyjemnego oddechu.

Pieczenie języka a choroby zębów i dziąseł 

Wątpliwy stan zdrowia zębów oraz słaba kondycja dziąseł to wyraźna przyczyna piekącego języka. Nieleczone zmiany próchnicze mogą powodować nie tylko ból zęba, ale również odpowiadać za szczypiący język. Ponadto, obecność stanów zapalnych, w tym zapalenia miazgi zęba, zapalenia tkanek okołowierzchołkowych czy chorób przyzębia zdecydowanie powoduje obecność nieprzyjemnego pieczenia w jamie ustnej. 

Niezbyt często występujące powikłanie po ekstrakcji zęba w postaci suchego zębodołu także powoduje, że język piecze. Zakażenia w obrębie jamy ustnej, zwłaszcza na tle grzybiczym, oprócz białego nalotu na podniebieniu i języku, zmian owrzodzeniowych czy bólu w obrębie jamy ustnej, również odpowiadają za pieczenie języka. 

Co jeszcze wywołuje szczypanie języka i pieczenie w jamie ustnej? 

Istnieje wiele chorób, którym towarzyszy pieczenie na języku. Najczęściej występuje ono w przebiegu cukrzycy, jako wynik powstających polineuropatii. Może być również objawem wskazującym na toczący się zaawansowany proces nowotworowy, zwłaszcza w obrębie głowy i szyi. Podobny nieprzyjemny symptom towarzyszy również zakażeniom wirusowym (np.: wirusem opryszczki zwykłej czy wirusem VZV w przebiegu półpaśca) czy bakteryjnym (np. w przebiegu kiły). Zdiagnozowanie niektórych zaburzeń hormonalnych (np. niedoczynności tarczycy w okresie okołomenopauzalnym) może dać odpowiedź na pytanie, dlaczego piecze język. Podobny objaw może pojawić się w przebiegu zaburzeń nerwowych, zwłaszcza nerwicy, depresji czy długotrwałych stanów lękowych.

Poznaj przyczyny i objawy grzybicy jamy ustnej 

Jak złagodzić pieczenie języka? 

Walkę z nieprzyjemnym pieczeniem języka i podniebienia, niezależnie od bezpośredniej przyczyny, warto rozpocząć od wprowadzenia zmian we własnych nawykach higienicznych. Należy pamiętać o regularnym myciu zębów za pomocą szczoteczki do zębów z włosiem o optymalnej twardości oraz odpowiednio dobranej pasty do zębów. Warto zapoznać się ze składem pasty i wybierać te zapobiegające próchnicy oraz łagodzące podrażnienia dziąseł. Zaleca się także stosowanie specjalistycznych szczoteczek do czyszczenia języka, które usuwają nagromadzony osad i pozwalają cieszyć się świeżym oddechem. 

Trzeba też pamiętać o czyszczeniu przestrzeni międzyzębowych. Najlepiej zadba o to nić dentystyczna oraz szczoteczki interdentalne. Dobrym dopełnieniem dla skutecznej walki z pieczeniem języka jest używanie płynu do płukania ust, który ma działanie antybakteryjne. 

Domowe sposoby na pieczenie języka uwzględniają zmiany w diecie oraz redukcję złych nawyków. Warto zatem ograniczyć lub rzucić palenie tytoniu, unikać częstego picia mocnej kawy i herbaty oraz alkoholu. Ulgę powinna przynieść też eliminacja wybranych składników (np.: czekolady, ananasa, kiwi, serów, orzechów, ostrych przypraw). 

Jednocześnie, należy pamiętać o konieczności kontroli swojego stanu zdrowia oraz zastosowaniu odpowiedniego leczenia choroby podstawowej (np.: cukrzycy, refluksu żoładkowo-przełykowego czy nowotworu).

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.