maj 31, 2021 - Ten tekst przeczytasz w 1 minutęTen tekst przeczytasz w 2 minuty

Owrzodzenie jamy ustnej – przyczyny, objawy, leczenie 

Zawartość

Owrzodzenie jamy ustnej to bardzo dokuczliwa przypadłość, generująca nieprzyjemny ból. Wrzody w ustach mogą powstawać z kilku różnych przyczyn. Najczęściej zmiany w jamie ustnej wywołane są zaniedbaniami higienicznymi oraz urazami mechanicznymi. Leczenie owrzodzenia dziąseł, podniebienia czy języka polega na miejscowym łagodzeniu dyskomfortu oraz poprawie nawyków higienicznych.

 

Czym jest owrzodzenie jakie ma przyczyny? 

 

Owrzodzenie jamy ustnej to zmiana, która obejmuje wszystkie warstwy nabłonka oraz tkanki łącznej zlokalizowanej pod nim. Jest głębokim uszkodzeniem błony śluzowej jamy ustnej. Zależnie od zadziałania czynnika sprawczego, mogą wystąpić: owrzodzenie dziąseł, owrzodzenie podniebienia czy zmiany na policzkach.

 

Najczęściej przyczyną powstania owrzodzenia w jamie ustnej u dziecka lub u dorosłego jest uraz mechaniczny. Zwykle jest on wynikiem zbyt mocnego szczotkowania, nawykowego przygryzania policzków czy skaleczenia na skutek spożycia pokarmu o ostrych krawędziach (np.: orzechów, twardych cukierków). Przyczyną drobnych ran w jamie ustnej mogą być też krawędzie elementów aparatu ortodontycznego czy protezy zębowej. 

 

Owrzodzenie w jamie ustnej powstaje także na skutek urazu termicznego, czyli najczęściej po spożyciu pokarmu o zbyt wysokiej temperaturze. Zmiany powstałe w takim mechanizmie są zwykle bolesne, ale goją się w ciągu kilku dni.

Czy wiesz, że…

na skutek zaniedbań higienicznych drobne zmiany w jamie ustnej mogą się rozprzestrzenić i nasilić nieprzyjemne objawy? 

Co jeszcze wywołuje wrzody w ustach?

 

Niekiedy przewlekła terapia wybranymi grupami leków wywołuje owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej. Tego rodzaju zmiany ustępują dopiero po odstawieniu czynnika sprawczego (np.: wybranych leków stosowanych w chorobach serca, napadach padaczkowych czy w trakcie chemioterapii). 

 

Zmiany w jamie ustnej o charakterze owrzodzeń mogą występować również z powodu zakażeń na tle bakteryjnym lub wirusowym (np.: w trakcie zapalenia płuc czy gruźlicy, wirusem opryszczki, ospy wietrznej czy cytomegalii). Niekiedy bolesne zmiany w ustach występują w przebiegu wybranych chorób skóry lub układu pokarmowego.

 

 Rodzaje i objawy wrzodów w ustach 

 

Wyróżnia się kilka różnych rodzajów wrzodów w ustach. Najczęstszą formą nieurazowych zmian są afty w jamie ustnej. Pojawiają w postaci bolesnych białych kropek z zapalnym rumieniem. Mogą występować pojedynczo lub w większych skupiskach. Zawsze zmiany te są bardzo dokuczliwe i bolesne, nawet gdy są niewielkich rozmiarów. 

 

Najczęściej pojawiają się na dziąsłach, wewnętrznej stronie ust lub policzków, podniebieniu miękkim lub języku. Mogą istotnie ograniczać codzienną aktywność, w tym swobodne mówienie czy połykanie pokarmów.

 

Gdy dojdzie do zakażenia grzybiczego (najczęściej drożdżakiem z rodzaju Candida albicans), w jamie ustnej mogą pojawić się pleśniawki. Zwykle przyjmują postać licznych, białych plamek na błonie śluzowej. Niekiedy również wyglądem przypominają krostki w jamie ustnej, które krwawią przy próbie oddzielenia ich od podłoża. Najczęściej obejmują błonę śluzową języka, podniebienia miękkiego, policzków czy dziąseł. Stanowią źródło bólu, zwłaszcza podczas spożywania twardych pokarmów.

 

W jamie ustnej może również pojawić się ropień na dziąśle. Przyjmuje on postać pęcherzyka w jamie ustnej, czyli kulistej zmiany (jamy) wypełnionej ropną wydzieliną o nieprzyjemnym zapachu. Taka narośl w jamie ustnej staje się bardzo tkliwa i bolesna. Okoliczne zęby są wrażliwe na bodźce bólowe (zwłaszcza gorące pokarmy), a tkanki spuchnięte i mocno zaczerwienione. Niekiedy może dołączyć się gorączka wraz z powiększeniem okolicznych węzłów chłonnych.

 

 Jak leczyć owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej? 

 

Większość owrzodzeń ustępuje bez dodatkowego leczenia. W przypadku występowania dokuczliwych dolegliwości bólowych warto sięgnąć po środki je łagodzące. Są powszechnie dostępne w formie płynu, żelu czy sprayu. Ich zastosowanie, dzięki odpowiednio dobranym składnikom, przynosi szybką i długotrwałą ulgę w bólu w jamie ustnej już od pierwszej aplikacji. 

 

 

W krótkim czasie po aplikacji tworzą barierę ochronną dla rany i przyspieszają gojenie zmian (np. aft). Są również skutecznym środkiem w terapii niewielkich skaleczeń czy podrażnień wywołanych przez oparzenia lub protezy czy aparat ortodontyczny.

 

W terapii owrzodzeń jamy ustnej, oprócz zmniejszenia bólu, warto zadbać o eliminację czynnika drażniącego. Jeśli jest nim np. nawyk przygryzania policzków lub zbyt intensywne szczotkowanie, należy pracować nad zmianą tych nawyków. Gdy powodem zmian w jamie ustnej są ostre elementy aparatu ortodontycznego, warto stosować wosk ortodontyczny. Pozwoli to w przyszłości ograniczyć występowanie nieprzyjemnych dolegliwości. .

 

Domowe sposoby na owrzodzenia w jamie ustnej 

 

Najlepszy domowy sposób na owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej to przede wszystkim codzienne dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej. Ważna jest zatem nie tylko regularność mycia zębów, właściwa technika szczotkowania, ale także trafny dobór akcesoriów. 

 

Należy stosować szczoteczkę do mycia zębów wyposażoną we włosie o odpowiedniej twardości (najlepiej miękkie) oraz pastę do zębów zawierającą składniki dbające o szkliwo zębów oraz zdrowie tkanek przyzębia. Istotne jest czyszczenie przestrzeni międzyzębowych przy użyciu nici dentystycznej, flossera czy szczoteczek interdentalnych. Doskonałym uzupełnieniem w profilaktyce owrzodzenia języka oraz dziąseł jest stosowanie płynu do płukania ust. 

 

Nieprzyjemne i bolesne zmiany w jamie ustnej można próbować złagodzić, stosując ziołowe płukanki (np.: z szałwii, skrzypu polnego lub rumianku) lub sodę oczyszczoną. Jeśli nie ustąpią samoistnie do 21 dni, należy skonsultować się ze stomatologiem w celu ustalenia przyczyny i wdrożenia odpowiedniej terapii. 

 

Można zmniejszyć ryzyko pojawienia się wrzodów w ustach, pamiętając każdego dnia o zbilansowanej diecie, bogatej w świeże warzywa i owoce. Prawidłowe nawyki żywieniowe w połączeniu z ograniczeniem używek (czyli rzuceniem palenia papierosów, unikaniem picia mocnej kawy czy herbaty oraz ograniczeniem spożycia alkoholu) to dobry sposób na owrzodzenia w jamie ustnej.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Related Articles